Sarılmanın Psikolojik Etkileri ve Faydaları

Sarılma, iki insanın kollarını birbirine dolayarak kurduğu sıcak bir temas biçimidir. Ancak sarılma, yalnızca bedensel bir eylem değil, aynı zamanda güçlü bir psikolojik ve biyolojik etkiler zinciridir. Araştırmalar, sarılmanın psikolojik etkileri ve faydalarını açıkça ortaya koymaktadır.

Virginia Satir, sarılmanın önemini şu sözle özetlemiştir: “Hayatta kalmak için her gün dört, bakım ve gelişim için sekiz, büyümek içinse günde on iki sarılmaya ihtiyacımız var.” Bu söz, sarılmanın sadece hoş bir jest olmadığını, temel bir ihtiyaç olduğunu vurgular.

Sarılmanın Etkileri 1: Sarılmanın Güven ve Bağlanma Üzerindeki Etkisi

Sarılma, bağlanma teorisinin temel taşlarından biridir. John Bowlby’nin bağlanma kuramına göre, bebeklikten itibaren fiziksel temas, güvenli bağlanma stilinin gelişmesine katkı sağlar (Bowlby, 1969). Anne ve bebek arasındaki temas, özellikle sarılma, çocuğun dünyaya güvenle bağlanmasını kolaylaştırır.

Yetişkinlikte de bu etki devam eder. Sarılma, romantik ve arkadaşlık ilişkilerinde güveni artırır. Mikulincer ve Shaver (2007) tarafından yapılan çalışmalar, yakın ilişkilerde fiziksel temasın, duygusal bağları kuvvetlendirdiğini ve stresle başa çıkmayı kolaylaştırdığını göstermektedir.

Sarılmanın Etkileri 2: Sarılmanın Stres ve Kaygıyı Azaltmadaki Rolü

Sarılma sırasında salgılanan oksitosin hormonu, “sevgi hormonu” olarak bilinir ve stres düzeyini düşürür. Heinrichs ve ark. (2003) tarafından yapılan bir araştırmada, oksitosin düzeyinin artmasının, kortizol (stres hormonu) seviyesini düşürdüğü ve kişilerde kaygıyı azalttığı tespit edilmiştir.

Ayrıca Warmenhoven ve arkadaşlarının (2016) çalışması, sarılmanın parasempatik sinir sistemini aktive ederek kalp atış hızını ve kan basıncını düşürdüğünü ortaya koymuştur. Bu etkiler, sarılmanın fiziksel bir rahatlama tepkisini tetiklediğini gösterir. Sarılmanın faydaları arasında, kaygıyı azaltması önemli bir yer tutar.

Sarılmanın Etkileri 3: Sarılmanın Empati ve Duygusal Anlayışa Katkısı

Sarılma, beden diliyle empati kurmanın en etkili yollarından biridir. Sarah Moore ve arkadaşlarının (2013) yaptığı bir deneyde, fiziksel temasın kişilerarası empatiyi güçlendirdiği ve sosyal destek algısını artırdığı belirtilmiştir. Sarılma, sözcüklere gerek kalmadan “yanındayım” mesajını iletir.

Psikoterapi alanında da sarılmanın etkisi tartışılmıştır. Özellikle duygusal regülasyon sorunları yaşayan bireylerde, güvenli ve izinli fiziksel temasın (örneğin destekleyici bir sarılma) iyileştirici etkisi olduğu belirtilmiştir (Schore, 2012).

Sarılmanın Etkileri 4: Sarılmanın Mutluluk ve Ruh Hali Üzerindeki Etkileri

Sarılma sırasında oksitosine ek olarak serotonin ve endorfin hormonları da salgılanır. Bu nörotransmitterler, kişinin ruh halini iyileştirir ve anlık mutluluk hissi sağlar. Depresyonla mücadelede sosyal destek ve fiziksel temasın önemli olduğu, Kiecolt-Glaser ve arkadaşlarının (2010) araştırmasıyla da doğrulanmıştır.

Bu çalışma, yalnızlık ve sosyal izolasyon yaşayan bireylerde fiziksel temasın ruh sağlığını olumlu etkilediğini göstermektedir. Sarılma, kişinin yalnızlık hissini hafifletir ve sosyal aidiyet duygusunu artırır. Sarılmanın faydaları arasında sosyal bağlılık hissini artırması da yer almaktadır.

Sarılmanın Etkileri 5: Sarılmanın Fiziksel Sağlık Üzerindeki Bilimsel Etkileri

Sarılma, yalnızca psikolojik değil, fizyolojik sağlık üzerinde de olumlu etkilere sahiptir. Cohen ve arkadaşları (2015) tarafından yapılan bir araştırma, düzenli sarılmanın bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve soğuk algınlığına yakalanma riskini azalttığını göstermiştir.

Aynı zamanda Grewen ve Light (2011), sarılmanın kalp-damar sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğunu, kan basıncını düşürdüğünü ve kardiyovasküler riski azalttığını tespit etmiştir. Bu bulgular, sarılmanın psikolojik etkileri ve faydaları kapsamında fiziksel sağlığa olan katkısını da kanıtlamaktadır.

Sarılma Kültürel Bir İhtiyaç mı?

Kültürel bağlamda da sarılmanın etkisi büyüktür. Batı toplumlarında sarılma yaygın bir jest iken, bazı kültürlerde daha sınırlıdır. Ancak kültürel farklılıklar olsa da, araştırmalar sarılmanın evrensel bir biyolojik ihtiyaç olduğunu göstermektedir (Field, 2010).

Sarılmanın psikolojik etkileri ve faydaları, kültüre bağlı olsa da, temel biyolojik mekanizmalar her toplumda benzerdir. Dolayısıyla sarılma, global anlamda insanın temel ihtiyaçlarından biri olarak kabul edilebilir.